İŞSİZLİĞİN TARİHİ

 

KİTAP TANITIMI

İŞSİZLİĞİN TARİHİ

“Kapitalizmin Gelişme Yolu Sefaletin Yoludur ...” (Stalin)

Önsöz'den:

İster toplumsal, isterse de ekonomik açıdan olsun kapitalist sistem bir çelişkiler abidesidir. Kendi iç çelişkilerinden arınmış bir kapitalizm düşünülemez. Bu nedenle burjuvazinin ve ideologlarının kapitalist sistemi “insancıl” gösterme çabaları boşuna bir çabadır. Kapitalizm, sürekli rekabet, sürekli kâr, sürekli azami kâr ve bundan dolayı da sürekli baskı, sürekli sömürünün yoğunlaştırılması ve dolayısıyla sürekli işsizlik demektir.

Kapitalizm, toplumsal yaşamın ve ekonominin her alanında hangi biçimde olursa olsun ve hangi yöntemlerle yürütülürse yürütülsün sürekli mücadele demektir.

Kapitalist var olmak için, azami kâr elde etmek için rakibinin pazar payını elde etmeye, onu yutmaya çalışır. Bu, kapitalistler arası rekabettir. Bu rekabet olmaksızın kapitalizm de olmaz. Bir kapitalistin başka bir kapitalistle rekabeti veya sermayeler arasındaki rekabet, işçi sınıfına sömürünün artırılması, çalışma koşullarının kötüleşmesi, reel ücretlerin düşmesi ve nihayetinde işsizlik olarak yansır.

Rekabet-teknoloji ve istihdam arasındaki diyalektik bağ, faktörler tek tek ele alındığında görülemez. Kapitaliste rekabet etme diyemezsin. Teknoloji kullanma diyemezsin. Rekabet etme, teknoloji kullanma istihdam yap diyemezsin. Burjuvazi, kapitaliste rekabet etmesi, rakiplerini alt etmesi için koşullar yaratmak zorundadır, ona teknoloji temin etme ortamını hazırlamak zorundadır. Bu olanakları hazırladıktan sonra da istihdam yap demenin hiçbir anlamı kalmıyor. Çünkü bu faktörler; rekabet ve teknoloji giderek daha az sayıda iş gücü kullanımını ön koşul yapmaktadır. Bunu anlamayan bir kısım reformistler, sosyal devletten, elde edilen maddi zenginliklerden “çalışanlara bir parça vermekten” bahsediyorlar. Bunu, bu dünyanın “lanetlileri” sokağa çıkmasınlar, düzenimizi bozmaya, yıkmaya kalkışmasınlar, kendilerine verilenle avunsunlar diye yapıyorlar. Yegâne reçeteleri, kapitalistlerin vicdanına hitap etmekten ibarettir.

Bu mücadelede iki kutup var: Bir taraftan burjuvazi ve diğer taraftan da işçi sınıfı. Toplumsal ve ekonomik yaşamda bu iki temel sınıf sürekli karşı karşıyadır. Aralarındaki çelişki antagonisttir; uzlaşmazdır. Her iki sınıf arasındaki mücadele nihayetinde sistem mücadelesidir.

Kapitalizmin tarihi işsizliğin tarihidir. Bunun tersi de doğrudur; işsizliğin tarihi aynı zamanda kapitalizmin de tarihidir. Bu anlamda her iki tarih özdeştir, birlikte vardır ve birlikte yok olur. Bu, kendiliğinden bir yok olma değildir; kapitalizm ve işsizlik ancak yok edilebilir. Onu yok edecek sınıf, geleceği; sosyalizmi kuracak olan sınıftır, işçi sınıfıdır. Bu nedenle işsizliğe karşı mücadele esas itibariyle kapitalizmi yıkma ve sosyalizmi kurma mücadelesidir. 

 

Bu çalışmada ele alınan konuların başlıkları:

BÖLÜM I

I-TEORİK YAKLAŞIM

1-SERMAYE BİRİKİMİ VE İŞSİZLİK ARASINDAKİ DİYALEKTİK BAĞ

1.2-Sermaye birikiminin yol ve yöntemleri

1.2.1-Ücretlerin iş gücü değerinin altına düşürülmesi yoluyla sermaye birikimi

1.2.2-İş gününün uzatılması yoluyla sermaye birikimi:

1.2.3-Doğanın yoğunlaştırılmış sömürüsü yoluyla sermaye birikimi

1.2.4-Üretkenliğin artırılması yoluyla sermaye birikimi

1.2.5-Bilimsel - teknik ilerleme yoluyla sermaye birikimi

2-Artan Sermaye Birikimi ve Sermayenin Bileşimi

2.1- Sermayenin teknik ve değersel bileşimi

2.2- Sermayenin organik bileşimi

2.3-Sermaye bileşiminde değişim olmaksızın birikim veya birikiminin sonucu olarak sermaye yoğunlaşması ve merkezileşmesi

2.4-Sermaye hacmindeki büyüme belli bir zaman sonra görece ve mutlak iş talebinde gerilemeye neden olur

2.5-Sermayenin artan organik bileşimi belli bir noktadan sonra kitlesel işsizliğe neden olur

2.6-Kapitalist ile iş yeri arasındaki ilişki

2.6.1-İşçi sayısında görece azalma ile aynı zamanda fiili artış nasıl olur?

2.6.2-Tam istihdam mümkün müdür?

2.7-Kapitalistler verimliliği artırdıkları yerde işsizlik üretirler veya üretkenliği artan sermaye aynı zamanda işsizlik üreten sermayedir

3-Sermaye Birikimi, İşçi Sınıfının Çoğalması ve Artan İşsizlik

3.1-Sermaye birikimi ve artan işsizlik

3.2-Yeni sektörler ve yeni pazarlar işsizler ordusunu sisteme özgü yapmaktadır

3.3-Ekonomik çevrimler işsizler ordusunu sisteme özgü yapmaktadır

3.4-Sermaye hareketi-kriz/konjonktür çevrimi ve işsizlik

3.5-Kapitalizmin kriz çözme çabası ve işsizlik üretme çabasıdır

3.6-İşsizlikte tarihsel genel eğilim

4-İşsizliğin Biçimleri

4.1-İşsizliğin akıcı biçimi (Akıcı fazla nüfus=kısa dönem işsizlik, başka bir meslek için yeniden eğitim görenler, süresi sınırlı iş anlaşmalarına göre çalışanlar)

4.2-Kapalı fazla nüfus

4.3-Durgun/kesintili fazla nüfus-Düzensiz istihdam

4.4-Sürekli işsizler

5-Kapitalist Ekonominin Zorunlu Aksamı Olarak İşsizlik

6-İşsizlik ve Yaşam Standardı

7-Çalışma Hakkı ve Kapitalizm

8-İş Yokluğu ve İşsizliğin Nedeni

9-Ücret Politikası ve İşsizlik veya Daha Az Ücret Daha Çok İş Yeri midir?

10-İşsizliğin işsizler üzerindeki sonuçları

II-KAPİTALİZMİN TARİHİ İŞSİZLİĞİN TARİHİDİR VEYA İŞSİZLİĞİN TARİHİ KAPİTALİZMİN TARİHİDİR

1. 19. Yüzyılda İşsizlik

1.1-Kriz dönemlerinde işsizlik

2- 20. Yüzyılda İşsizlik

2.1- II. Dünya Savaşına kadar işsizlik

2.1.1- 1920 krizi ve işçi sınıfının durumu

2.1.2- 1929-32 krizi döneminde işsizliğin boyutları

2.1.3- Kriz döneminde iş verimliliği

3-Eğilim Olarak İşsizliğin Kitlesel Kronikleşmeye Başlaması

4-1950-1970 Arasında İşsizliğin Boyutları

III- KRONİK KİTLESEL İŞSİZLİK

1-1970'den Günümüzde İşsizlik

IV-KAPİTALİZMİN GENEL KRİZİ VE KRONİK KİTLESEL İŞSİZLİĞİN EĞİLİM OLMAKTAN ÇIKARAK KAPİTALİZİM NESNEL BİR YASASI OLMASI

1-Gelişme Süreci

2-Kronik Kitlesel İşsizlik Neden Önlenemez

V-TÜRKİYE EKONOMİSİNDE İSTAHDAM/İŞSİZLİK VE VERİMLİLİK

1-İşsizliğin Ekonomide Çevrimin Seyrine Göre Hareketi

2-İşsizliğin Ekonomide Çevrimin Seyrine Göre Hareketinin Bozulma Süreci

BÖLÜM II

ALTERNATİF SOSYALİZMDİR

1-İşsizlerin Sosyal Durumu ve Emeğin Geleceği

1.1-Kitlesel işsizlikten kurtulmanın yolu var mı

1.2-Ücretli işçi, başkasına zenginlik üreten yoksul olduğunun bilincinde olmalıdır

1.3-Daha iyi yaşam ve çalışma koşulları ücretli işi ve işsizliği ortadan kaldıramaz

1.4-İşsizliğin ortadan kaldırılması için ücretli işin ortadan kaldırılması gerekir

1.5-Ücretli işin ve işsizliğin ortadan kaldırılması için sendikal mücadele yetmez

1.6-Üreticilerin özgür karar verebilmeleri ve herkesin çalışır olabilmesi için ücretli işin ortadan kaldırılması gerekir

1.7-Sömürü ve işsizlik, özgür olmayan çalışma yok edildiğinde ve bütün üreticiler, bizzat karar verme durumuna gelen işçiler konumuna geldiklerinde ancak mümkün olur

2-İşsizlerin Sosyal Durumu ve Mücadeleleri

3-Emperyalist Küreselleşme ve İşçi Sınıfının Geleceği

4-„Emeğin” Geleceği ve Kapitalizmin Sonu

4.1-20'ye 80 veya 80'e 20-toplumu

4-Sosyalizmde ve Kapitalizmde Mülkiyetin Karakteri

5-Sosyalizmde ve Kapitalizmde Ulusal Gelirin Dağılımı

5.1-Emeğe göre sosyalist dağıtım ilkesi

5.2-Kapitalist üretim biçiminde toplumsal toplam ürünün ve ulusal gelirin dağılımı

5.3-Sosyalist üretim biçiminde toplumsal toplam ürünün ve ulusal gelirin paylaşımı

6-Sosyalizmde ve Kapitalizmde Temel Ekonomik Yasa

7-Sosyalizm Hayal Değildir, Erişilemez Değildir - Kapitalizmde İmkansız Olan Sosyalizmde Mümkündür

7.1-Ekonomi alanında kapitalizm-sosyalizm karşılaştırması

7.2-Sosyalist ekonomi sistemi hızlı sanayileşme demektir

7.3-Sosyalizm toplumun sınıfsal yapısının değişmesi demektir

7.4-Emeğin verimliliği artmaksızın sosyalizm mümkün olamaz

7.5-Sosyalizmde ve kapitalizmde “emek- Sosyalizm sömürü tanımaz, sömürüsüz kapitalizm olmaz

7.6-Sosyalizm işsizlik tanımaz - Kapitalizm işsizlik demektir

7.7-Sosyalizm yoksulluk ve açlık tanımaz - Kapitalizm yoksulluk ve açlık demektir

7.8-Sosyalizm refah demektir - Sosyalizm sürekli kültür devrimi demektir

7.9-Sosyalizm sağlık demektir

7.10-Cinsiyet eşitliği ancak sosyalizmde gerçekleştirilebilir

7.11-Sosyalizm üretimde planlama demektir - Kapitalizm üretimde anarşi ve rekabet demektir